Oplichting via WhatsApp komt steeds vaker voor. Bij deze vorm van oplichting doen criminelen zich voor als een bekende, vaak als zoon of dochter, en vragen je om geld voor te schieten. Dit ‘familielid’ heeft het geld dringend nodig en belooft het heel snel weer terug te betalen. Helaas gaat het in werkelijkheid om een oplichter die zich voordoet als een bekende. Gemiddeld zijn slachtoffers van WhatsApp fraude ruim 2.000 euro kwijt, zo meldt de Fraudehelpdesk. Hoe herken je WhatsApp fraude en wat kun je doen om het te voorkomen?
Hoe herken je WhatsApp fraude?
Bij WhatsApp fraude gaan de oplichters vaak zeer geraffineerd te werk, ze lezen zich in via social media om personen goed te imiteren.
- De oplichter doet zich voor als een bekende en stuurt je een berichtje via WhatsApp vanaf een onbekend nummer, vaak met een smoesje dat hij/zij een nieuw nummer heeft en dat je het oude nummer kan wissen.
- De oplichters zorgen dat de profielfoto klopt met die van de persoon van wie ze de identiteit gebruiken. De oplichters hebben deze foto van social media gehaald, net zoals informatie over familierelaties, taalgebruik of actuele gebeurtenissen.
- Al vrij snel vraagt de ‘bekende’ je een rekening voor te schieten. Hij/zij zit in de problemen en heeft dringend hulp nodig. Er is haast bij, de betaling moet vaak vandaag nog gedaan worden. Betaling moet via een betaalverzoek (bijvoorbeeld een Tikkie) of via het bankrekeningnummer van een ander.
- De bekende wil alleen maar via WhatsApp communiceren. Pogingen tot telefonisch contact weten de oplichters handig te omzeilen. De telefoon ‘doet raar’ of er wordt gezegd dat bellen niet kan door een kapotte telefoon. In sommige gevallen hoor je vaag de stem van de bekende als je toch belt, dit zijn geluidsfragmenten die van social media zijn gehaald.
Een voorbeeld van WhatsApp fraude gesprek lees je op de site van de Fraudehelpdesk. Hier doet een oplichter zich voor als zoon en ontfutselt zo geld via WhatsApp.
Hoe kun je WhatsApp fraude voorkomen?
De belangrijkste tip: ga niet op het betaalverzoek in. Als je het niet vertrouwt zijn er een aantal dingen die je kunt doen.
- Bel het nummer. Wordt er opgenomen? Stel degene aan de andere kant van de lijn een vraag die alleen jouw bekende kan beantwoorden. Hoor je vaag wat bekende stemgeluiden? Dit kunnen geluidsfragmenten zijn van social media.
- Bel de bekende op het ‘oude’ nummer (dat je zelf hebt opgeslagen in je contacten) en controleer of hij/zij om geld heeft gevraagd. Als je de bekende niet kan bereiken op het bij jouw bekende nummer, maak dan geen geld over.
- Praat over WhatsApp fraude met je familie. Jullie kunnen bijvoorbeeld afspreken dat geld overmaken alleen gebeurt na telefonisch contact of spreek een codewoord af.
WhatsApp kaping
Een nieuwe en nóg gevaarlijkere vorm van WhatsApp fraude is de zogenaamde WhatsApp kaping, waarbij de oplichter inbreekt in het WhatsApp account. Ze nemen het account over om zo nog makkelijker en geloofwaardiger bekenden van diegene op te lichten. Voor een cybercrimineel is inbreken in iemands WhatsApp vaak een fluitje van een cent.
De criminelen installeren WhatsApp op een ander apparaat, hier heb je alleen een verificatiecode voor nodig die je ontvangt via sms. Vervolgens nemen ze contact met je op, bijvoorbeeld door zich voor te doen als een bekende, en zo proberen ze deze verificatiecode te ontfutselen met de smoes dat hun code per ongeluk naar jou is gestuurd.
De oplichter kan in WhatsApp ook aangeven dat de code per sms niet ontvangen is en in plaats daarvan gebeld wil worden. Het slachtoffer wordt dan gebeld, maar de oplichter belt precies op hetzelfde moment zodat de verificatiecode in de voicemail terecht komt. De meeste mensen hebben hun voicemail niet goed beveiligd, bijvoorbeeld met de standaardcode ‘0000’ of een makkelijk te onthouden code zoals ‘1234’. Dit is dus makkelijk te kraken en zo is het voor de crimineel een fluitje van een cent om de voicemail te beluisteren en zo de code te bemachtigen.
WhatsApp beveiligen tegen kaping
Om te voorkomen dat oplichters toegang kunnen krijgen tot je WhatsApp account kun je verschillende dingen doen:
- Wanneer je een verificatiecode van WhatsApp ontvangt, geef die dan nooit door aan anderen. Ook niet als die andere persoon een bekende van je is.
- Beveilig je voicemail met een pincode die niet makkelijke te raden is.
- Beveilig WhatsApp met tweestapsverificatie. Ga in WhatsApp naar Instellingen > Account > Verificatie in twee stappen om dit in te stellen.
Slachtoffer van WhatsApp fraude?
Ben je slachtoffer geworden van WhatsApp fraude? Meld dit dan bij de politie. Aangifte doen van WhatsApp fraude kan tegenwoordig online. Meld de oplichting ook bij de Fraudehelpdesk.